یک وکیل به دلیل داشتن تخصص و علم حقوقی بالا نسبت به ديگر افرادی که در رشته حقوق درس خوانده اند، مانند مشاورین حقوقی، اختیارات قانونی ویژه ای پیدا میکنند. بعد از گذراندن تحصیلات خود در دانشگاه و اخذ مدرک تحصیلی خود باید در آزمونی به نام وکیل قوه قضاییه که از طرف قوه مربوطه برگزار می شود، شرکت کند و پس از آن نیز خود را برای دوره کارآموزی آماده کند. در دوره کارآموزی ابتدا وکیل به دفتر یک وکیل با سابقه می رود و با پروسه کار آشنا می شود و پرونده های حقوقی متفاوت را می سنجد. سپس بعد از مدتی برای آن وکیل پروانه وکالت صادر خواهد شد و پس از این مرحله وکیل می تواند برای احقاق حق موکلای خود تلاش کند و به عنوان یک وکیل پایه یک به فعالیت های خود ادامه دهد. آن دسته از وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ میکنند ابتدا به صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی میکنند و میتوانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند و پس از طی ۲ سال و همچنین تایید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند.
به بیانی دیگر در همه امور اداری و قضایی، نیاز به نماینده قانونی است که در انجام امور نماینده و واسطه آن شخص باشد. ولی بعضی از مردم به دلایلی مانند بضاعت مالی، وکیلی برای دفاع اختیار نمی‌کنند. به همین دلیل بر اساس قانون دادرسی، تمام افرادی که در امور قضایی به مسئله ای برخورد کرده اند، باید از وکیلی راهنمایی و مشاوره بخواهند و وکیلی اختیار کنند که در مراجع قضایی نماینده آن ها باشد. وکیل کیست؟ وکیل مدافع به شخصی گفته می‌شود که برای انجام کاری از طرف فرد حقیقی و یا حقوقی، مامور شود و بعد از عقد قرار دارد نماینده آن شخص می‌شود. در ایران و در سایر کشور های جهان، شخصی که می خواهد وکیل شود باید علاوه بر داشتن تحصیلات در دانشگاه های مرتبط، مجوز های لازم را گرفته باشد و دوره های کارآموزی را در کانون های وکلا نیز گذرانده باشد.
- وکیلان میتوانند در دادگاه یا دیگر مراجع صالح حضور یافته به دفاع از موکل خود بپردازند.
- یک وکیل آگاه به جدیدترین قوانین و تبصره‌ها آگاه است و پیچیدگی‌های نظام اداری و قضایی را به‌خوبی می‌شناسد؛ ازاین‌رو یک وکیل باتجربه میتواند فرایند حل پرونده را سریع‌تر و بهتر پیش ببرد.
- ارائه راهنمایی و مشاوره برای انجام اقدامات مورد نیاز به موکل یکی از مهمترین وظایف وکیل پرونده کیفری است البته در بسیاری از موارد، انجام بسیاری از امور را خود وکلا بر عهده میگیرند.
- طبقه اول درجه اول (پدر و مادر و اولاد)، طبقه اول درجه دوم (اولاد اولاد)، طبقه دوم درجه اول (اجداد و برادر و خواهر)، طبقه دوم درجه دوم (اجداد اجداد و اولاد برادر و خواهر) طبقه سوم درجه اول (اعمام، عمات، اخوال و خالات)، طبقه سوم درجه دوم ( اولاد اعمام، عمات، اخوال و خالات) را در بر می گیرد.
- به موجب ماده 346قانون آیین دادرسی کیفری درکلیه امور جزایی طرفین دعوا میتوانند وکیل یا وکلای مدافع خودرا انتخاب نمایند.
یکی از مهم ترین وظایف وکلا این است که به طور تمام و کمال از موکل خود در محاکم قانونی و قضایی دفاع کنند و از اینکه حقی از موکلشان پایمال نشده، اطمینان حاصل کنند. نسبت به اقامه دعوی ، دفاع و پیگیری امورات خود در محاکم ، توسط وکیل دادگستری اقدام نمایند. در مشاوره حقوقی تلفنی ممکن است در مکالمه صورت گرفته این موضوعی از قلم افتاده و اعلام نگردد در این صورت نمی‌توان مشاوره حقوقی صد در صد مطلوبی را از مکالمه تلفنی انتظار داشت. 2- قابل دفاع بودن پرونده یعنی ممکن است شخص برای پرونده‌ای درخواست وکیل کند که هیچ نتیجه‌ای در بر ندارد و تنها باعث اتلاف وقت و هزینه می‌شود. مبلغی که موکل در ابتدا به وکیل جهت مشاوره پرداخت می‌نماید حق مشاوره نام دارد و مبلغ آن عرف و روال خاصی ندارد و تابع مواردی مانند شهرت، مدت زمان مشاوره، نوع دعوی و… می‌باشد. عرف و روال وکلا برای محاسبه حق‌الوکاله در دعاوی مالی معمولاً، از ده درصد ارزش خواسته مالی شروع می‌شود، اما گاهی بیشتر و یا کمتر نیز تعیین می‌گردد که با توجه به نوع دعوا، سختی آن و دیگر شرایط مشخص می‌شود.
طلاق در خارج از کشور
این نوع از جرایم شامل دو زیرمجموعه اصلی یعنی قتل و سایر جرایم خشونت‌آمیز از جمله تجاوز جنسی، آدم‌دزدی (آدم‌ربایی)، آتش‌سوزی، ضرب و شتم و کودک‌آزاری است. 13- وكلای دادگستری ايران به موجب ماده واحده مجمع تشخیص مصلحت نظام هم شأن قضات هستند و بنابراين نبايد به آن ها توهين يا بی احترامی گردد چرا که پیگرد قانونی به همراه دارد. درصورتی که مؤسسه ی معاضدت قضایی لازم بداند که توضیحاتی از تقاضاکننده بخواهد، مشارالیه به وسیله ی نامه یا اخطار، احضار می شود ولی هرگاه اقامتگاه متقاضی خارج از محل معاضدت قضایی باشد، تحقیقات به وسیله ی یکی از وکلا یا دفتر کل دادگستری محل یا دفتر دادسرای محل اقامت تقاضاکننده به عمل می آید. کسانی که دور از مؤسسه ی مذکور هستند، می توانند به وسیله ی دفتر کل دادگستری اقامت خود را تقاضا نمایند.
اگر وکیل این کار را انجام ندهد، مرتکب جرم کیفری خیانت در امانت می‌شود و موکل میتواند این مورد را پیگیری کند. با انعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسئولیت های متقابلی می شوند. موکل مکلف است حق الوکاله را براساس قرارداد وچنانچه قراردادی بسته نشده باشد براساس تعرفه قانونی حق الوکاله،پرداخت نماید.البته پرداخت نشدن حق الوکاله،تکلیف وکیل درانجام تکالیف قانونی را تا زمانی که وکالت زایل نشده باشد،منتفی نمی نماید. ماده 347 قانون مزبورنیزبه هرمتهمی حق داده است که ازدادگاه درخواست کندوکیلی برای اوتعیین نماید.
وکیل رایگان معاضدتی
اشخاص حق دارند از بدو تا ختم فرایند دادرسی در کلیه مراجع رسیدگی‌کننده، اعم از مراجع قضایی و شبه قضایی آزادانه وکیل انتخاب کنند. در راستای تضمین قانونی اصل برابری، رفتار برابر و یکسان با همه اشخاص در مراجعهمه اشخاص در مقابل قانون و مراجع دادگستری مساوی هستند. در راستای تضمین قانونی اصل برابری، رفتار برابر و یکسان با همه اشخاص در مراجع قضایی، شبه قضایی و اداری، شرط ضروری دادرسی عادلانه است. به این منظور، همه افراد بدون تبعیض از هر حیث از قبیل جنسیت، نژاد، رنگ، زبان، دین، عقاید سیاسی و دیگر ویژگی‌ها از حق دادخواهی و دادرسی عادلانه برخوردارند. اگر بخواهیم درباره پیشنیه امور قضایی صحبت داشته باشیم می توانیم بگوییم در قرن ها پیش در یونان و رم باستان امور قضایی به اشخاصی سپرده می شد تا به جای دیگران مشکل قضایی مورد نظر را حل کنند.
تفاوت وکالت با مشاوره حقوقی
البته اگر وکیل تسخیری مایل نباشد که به‌صورت رایگان وکالت کند، میتواند از دادگاه تقاضای حق‌الزحمه نماید و همان طور که ذکر شد، حق‌الوکاله‌ی وی از ردیف های مربوط به بودجه‌ی دادگستری پرداخت می‌شود و بر اساس مقدار کاری است که انجام شده و از تعرفه‌ی قانونی تجاوز نمی‌کند. اما وکلای دادگستری باید تمامی سعی و تلاش خود برای دفاع از متهم را به‌کار گیرند تا تفکر غالب بر اذهان عمومی مبنی بر اینکه وکلای تسخیری به این علت که رایگان عمل میکنند انگیزه ای برای حاکم شدن یا نشدن متهم ندارند یا به‌عبارتی وجدان کاری ندارند، کمرنگ شود. طبق اصول قانونی جمهوری اسلامی ایران غیر از وکلای دادگستری که دارای پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری می باشند هیچ شخصی نمی تواند در جلسات دادگاه برای دفاع از حقوق افراد حاضر شوند مگر به صورت اتفاقی (موقت ) و تحت شرایطی خاص وبه صورت محدود.
وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری – اعم از حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مامور می‌شود. اشخاصی که توان مالی پرداخت حق الوکاله جهت اعطای وکالت در دفاع و پیگری پرونده را ندارند و یا اشخاصی که صرفاً قصد اطلاع حقوقی از روند دادرسی و بررسی پرونده را دارند می توانند با اعطای وکالت در مطالعه پرونده به وکیل دادگستری از مزایای این نوع وکالت بهره مند شوند. نظر به اینکه اعطای نمایندگی حقوقی از سوی شرکتهای خصوصی جهت اقامه دعوی ، دفاع و پیگیری پرونده در دادگاهها و دادسراها پذیرفته نیست لذا شرکتها می توانند با اعطای وکالت به وکیل دادگستری نسبت به اقامه دعوی ، دفاع و پیگیری امورات خود در محاکم ، توسط وکیل دادگستری اقدام نمایند.